شاید در ابتدا برای شما هم عجیب به نظر برسد. اما واقعیت امر این است که برای کنترل معاملات و کنترل ذهن خود باید ابتدا یاد بگیرید که کاری به کار بازار نداشته باشید! معامله‌گران تازه‌کار معمولاً سعی می‌کنند بازار را کنترل کنند و شاید حتی به طور ناخودآگاه این کار انجام دهند. اگر هنوز نمی‌دانید که شما جزو کدام دسته از معامله‌گران هستید، به احتمال زیاد جزو افرادی هستید که بیشتر سعی دارند حرکات بازار را کنترل کنند.
همین‌که معامله‌گر تازه‌کار به این نتیجه می‌رسد که آیا واقعاً در حال کنترل کردن نوسانات بازار است یا خیر، شرایط و حتی دنیا برای او تغییر خواهد کرد. شما باید درک کنید که برخی از اتفاقات غیرقابل کنترل هستند و شما نباید سعی کنید آن‌ها را کنترل کنید. درست همانند استاد هنرهای رزمی شاید شما تمامی حرکات رزمی را یاد بگیرید، اما هیچ‌وقت نمی‌توانید حرکات رقیب خود را کنترل کنید. به عنوان معامله‌گر شما همیشه در بازارهای مالی در حال جنگ هستید و با رقبا و حریف‌های مختلفی در حال نبردید. در بهترین حالت شما می‌توانید برای یک حمله، دفاع یا عدم درگیری با بازار آماده شوید. شما می‌توانید سعی کنید که با آمادگی کافی وارد میدان جنگ شوید، اما در میدان نبرد شما نمی‌توانید همه چیز را کنترل کنید. شما تنها می‌توانید اقدامات خودتان را کنترل کنید.
خود کنترلی یکی از فاکتورهای موفقیت در حرفه معامله‌گری است. حتی خود کنترلی می‌تواند در روابط شما با دیگران هم تأثیر بگذارد. در تمامی کتاب‌ها و مشاوره‌های “رابطه اجتماعی” گفته می‌شود که تنها باید خودتان را کنترل کنید. اینکه طرف مقابل یا به طور کلی مردم چه‌کاری انجام می‌دهند، چه فکر می‌کنند خارج از کنترل شماست. اگر برای کنترل خود وقت بگذارید، یاد خواهید گرفت که با مردم و شرایط کنار بیاید. اما در ابتدا باید یاد بگیرید که با چیزهایی که خارج از کنترل شماست کنار بیاید و صلح کنید. برای بسیاری از معامله‌گران سال‌ها زمان می‌برد تا به این حقیقت برسند: که شما فقط می‌توانید خودتان را کنترل کنید نه بازار را! رسیدن به این حقیقت گاهی اوقات هزینه‌های زیادی دست معامله‌گر می‌گذارد و بدتر از هزینه‌ها روزهایی است که با ناامیدی، عصبانیت و خستگی ناشی از کنترل بازار سپری می‌شوند.
جایگاه شما در بازار کجاست؟
هزاران هزار متغیر بر بازارهای مالی تأثیر می‌گذارد. از انتشار شاخص‌های اقتصادی گرفته تا دیدگاه‌ها و احساست معامله‌گران و سرمایه گذاران مختلف در بازار. تقریباً هیچ راهی برای کنترل این متغیرها وجود ندارد. در این میان تنها کاری که می‌توان با قطعیت انجام داد، یاد گرفتن روش‌هایی است که به ما کمک می‌کند تا نشانه‌هایی موجود در بازار را تشخیص دهیم (پرایس اکشن ).
شما باید این حقیقت را درک کنید که تنها قطره‌ای در دریای بیکران بازارهای مالی هستید و میلیون‌ها نفر در حال نبرد در این میدان جنگ هستند و همه سعی می‌کنند تا با پیروزی در این جنگ به دارایی‌های خود بیفزایند. بازار درست همانند سایر رقبا قابل کنترل نیست. هیچ‌کس شما را در این بازار نمی‌شناسد و برای آن‌ها مهم نیست که شما چه فکر می‌کنید. تنها هدف شما باید اجرای برنامه شخصی خودتان باشد و تا جایی که می‌توانید به برنامه معاملاتی خود پایبند بمانید و از استراتژی‌های مدیریت ریسک استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که شما تنها می‌توانید اقدامات و تصمیمات خودتان را کنترل کنید، پس بی‌خودی زمان خود را برای اتفاقات و چیزهایی که غیرقابل کنترل‌اند صرف نکنید.
غریزه کنترل محیط چگونه به ما آسیب می‌زند؟
به طور کلی انسان‌ها در کنترل خود خیلی بد عمل می‌کنند. انسان به قدری در کنترل و حفظ نظم خود بد عمل می‌کند، که برای جبران آن سعی می‌کند دیگران را کنترل کند. در معامله‌گری هم مردم همین کار را انجام می‌دهند، اما به جای کنترل دیگران، سعی می‌کنند بازار را کنترل کنند. با این حال بازار خیلی کمتر از دیگران قابلیت کنترل دارد و به همین دلیل سعی در کنترل آن هم با نتایج ناخوشایندی همراه است.
اینکه شخصی بخواهد همه چیز را کنترل کند، ناشی از ترس اوست. در واقع زمانی که ما کنترلی بر محیط خود نداریم، احساس ترس می‌کنیم. به همین خاطر است که بسیاری از مردم از مسافرت هوایی می‌ترسند، چون آن‌ها احساس می‌کنند که هیچ کنترلی بر محیط خود ندارند. این در حالی است که مسافرت هوایی یکی از امن‌ترین روش‌های مسافرت است. در معامله‌گری هم افراد به خاطر ترس از ضرر کردن سعی می‌کنند که بازار را به کنترل خود در بیاورند. چنین افرادی یا تعداد معاملات خود را بالا می‌برند و یا دستورات حد سود و ضرر را تغییر می‌دهند. دیده شده که این افراد بیش از حد ریسک می‌کنند. شاید این اقدامات به طور موقت به شما احساس کنترل بر اوضاع را بدهد، اما بعد از مدت‌زمان کوتاهی بازار شما را غافل‌گیر خواهد کرد. این یعنی شما حس کنترل داشتن بر محیط را از دست خواهید داد و جای آن را عصبانیت و وحشت خواهد گرفت.
شما نمی‌توانید بازار را کنترل کنید، اما می‌توانید به آن واکنش لازم را نشان دهید. برای اینکه توانایی واکنش نشان دادن به بازار را داشته باشید، باید اول قبول کنید که بازار غیرقابل کنترل است و باید بر این غریزه غلبه کنید.
اگر در برنامه‌ریزی شکست بخورید، برای شکست برنامه‌ریزی کرده‌اید!
اگر می‌خواهید از کنترل کردن بازار خلاص شوید، باید به یک معامله‌گر منظم و با برنامه تبدیل شوید. اگر به طور کلی در معاملات خود زیان کرده‌اید، یعنی شما در حال کنترل بازار بوده‌اید. معامله‌گرانی که به طور مستمر سود می‌کنند، مدت هاست از کنترل کردن بازار دست برداشته‌اند. بعد از این کار باید برنامه‌ریزی را شروع کنید. برنامه باید به‌گونه‌ای باشد که شما را همیشه کنترل کند. هر معامله‌گری در ابتدای کار خود باید این برنامه را تهیه کند.
به خاطر داشته باشید که موفقیت زمانی به دست می‌آید که در زمان مواجه شدن با یک فرصت، آمادگی کافی برای بهره بردن از آن فرصت را هم داشته باشید. پس اگر آماده نیست و استراتژی و برنامه معاملاتی ندارید، شانس موفقیت شما در حرفه معامله‌گری هم خیلی پایین خواهد بود.
چهار چیزی که می‌توانید کنترل کنید
هر چند کنترل بازار کار نشدنی است، اما چیزهای دیگری هم هستند که می‌توانید آن‌ها را کنترل کنید:
یک) شما می‌تواند تصمیمات مربوط به ورود و خروج از معامله را کنترل کنید.
دو) شما می‌توانید به کمک محاسبه پارامترهای معامله و تعیین حد ضررهای مناسب، ریسک را کنترل کنید.
سه) شما می‌توانید وضعیت ذهنی و روحی خود را به کمک برنامه معاملاتی کنترل کنید.
چهار) شما می‌توانید برنامه و استراتژی معاملاتی خود را کنترل کنید. اینکه چه چیزی در برنامه معاملاتی باشد یا حذف شود، کاملاً در اختیار شماست.
آیا بر اقدامات و تصمیمات خود کنترل دارید؟
آیا می‌توانید معامله‌ای را باز کنید و سپس آن را فراموش کنید؟ منظور ما این نیست که معامله بدون حساب کتابی را اجرا کنید. منظور ما معامله سنجیده‌ای است که بر اساس منطق، استراتژی و برنامه معاملاتی باشد. در تئوری باز کردن چنین معامله‌ای و به حال خود رها کردن آن ساده به نظر می‌رسد. اما در عمل شرایط متفاوت است. آیا واقعاً می‌توانید وارد معامله‌ای شوید و سپس سیستم خود را خاموش کنید؟ اگر شما می‌توانید چنین کاری انجام دهید، به احتمال زیاد در بلندمدت موفق خواهید بود. اما اگر توانایی انجام چنین کاری را ندارید، نباید به موفقیت خود در حرفه معامله‌گری زیاد امیدوار باشید.
جمع‌بندی
زمانی که به اهمیت کنترل خود تأکید می‌کنیم، در واقع به موضوع مهمی اشاره داریم که خیلی از معامله‌گران به آن بی توجه‌اند. فعالیت در بازارهای مالی بیش از سایر حرفه‌ها به نظم و کنترل نیاز دارد. معامله‌گر باید بتواند طبق برنامه عمل کند و با وسوسه زیر پا گذاشتن برنامه معاملاتی مقابله کند. در حرفه معامله‌گری شما تنها هستید. هیچ رئیس یا مسئولی نیست که اقدامات شما را کنترل کند. اگر هر روز یک ساعت دیرتر کار خود را شروع کنید، کسی شما را تنبیه نخواهد کرد.
حتی وقتی‌که ضرر کنید و یا از برنامه معاملاتی خود پیروی نکنید، کسی نه توجهی به شما خواهد داشت و نه به فکر شما خواهد بود. این یعنی واقعاً کنترل کردن خود کار سختی است، اما باید شما به این سطح برسید. اگر روزی به یک معامله‌گر منظم و با برنامه تبدیل شدید و از کنترل کردن حرکات بازار خودداری کردید، شاهد سودآوری معاملات خواهید بود. تکلیف خودتان را مشخص کنید! می‌خواهید معامله‌گری باشید که به طور موقت احساس می‌کند که بر بازار کنترل دارد و بدون برنامه خاصی وارد معامله می‌شود؟ یا می‌خواهید معامله‌گری باشید که به این حقیقت رسیده که بازار قابل کنترل نیست، اما تصمیمات، اقدامات و واکنش‌های خود را می‌تواند کنترل کند؟ سعی کنید هر چه زودتر با این واقعیت روبرو شوید.
