اسپات مارکت جایی که است که ابزار مالی مثل کامودیتی، ارز و اوراق بهادار با تحویل فوری معامله میشوند. در تحویل فوری، معامله با پول نقد انجام میشود. بر خلاف بازار آتی (Futures) که در آن معامله با تحویل در آینده انجام میشود، در بازار اسپات معامله فورا انجام میشود. بورس سهام و فرابورس (OTC) معمولاً امکان معاملات اسپات و فیوچرز را میدهند.
بازار اسپات (Spot Market)
بازار اسپات گاهی اوقات بازار فیزیکی یا نقدی هم خوانده میشود. چونکه معامله گران فورا داراییها را معامله و تسویه میکنند. هر چند که شاید تسویه تراکنش بین خریدار و فروشنده چند روز طول بکشد، اما هر دو طرف معامله پذیرفتهاند که “همین الان” معامله کنند. به طور مثال در بازارهای سهام معمولاً تسویه تراکنش معامله شاید دو روز کاری زمان ببرد. بازار مقابل اسپات، بازار آتی است. در بازار آتی روی قیمت فعلی توافق میشود، اما تحویل یا انتقال وجوه به آینده موکول میشود.
قیمت اسپات
قیمت فعلی ابزار مالی (سهام، کالا، ارز و …) را قیمت اسپات مینامند. قیمت اسپات، قیمتی است که میتوان دارایی مربوطه را با آن نرخ فورا خرید یا به فروش رساند. خریداران و فروشندگان با ایجاد دستورات خرید و فروش باعث ایجاد قیمت اسپات (Spot Price) میشوند. در بازارهایی که نقد شوندگی بالایی دارند (مثل بازار فارکس)، قیمت اسپات میتواند هر لحظه تغییر کند، چونکه دستورات خرید و فروش خیلی سریع تکمیل میشوند و در عین حال دستورات جدیدی ایجاد میشوند.
مزایای بازار اسپات
در بازار اسپات، تراکنش خرید یا فروش یک دارایی همان لحظه انجام میشود، هر چند که شاید نقل و انتقال پول و دارایی یک یا دو روز طول بکشد. در معاملات اسپات باید با قیمت آنی یا اسپاتی که در تابلو دیده میشود، وارد معامله شد. بازار اسپات باعث تسهیل معاملات میشود. در این نوع معاملات، قیمت برای همه مشخص است و همه میدانند که قیمت فعلی بازار چند است. همچنین اجرای معاملات اسپات هم خیلی آسانتر از معاملات آتی است. معامله گران بازار اسپات میتوانند صبر کنند از قیمتهای بهتری وارد معامله شوند. وقتی در بازار اسپات وارد معامله شدید، با تکمیل دستور معامله، تراکنش تمام میشود. معمولاً در بازار اسپات محدودیتی برای حداقل حجم معامله وجود ندارد. این در حالی است که در بازار آتی باید حداقل سرمایهای برای هر قرارداد آتی کنار گذاشت.
معایب بازار اسپات
با وجود همه مزیتهای بازار اسپات، معایبی هم وجود دارد.
- بازارهای مالی بسیار پر نوسان هستند و این یعنی قبل از اینکه بازار به قیمت حقیقی خود برسد، شاید نوسانات شدیدی در بازار دیده شود. به همین دلیل معامله در بازار اسپات ریسکی است. در بازار اسپات بازگشتی وجود ندارد، یعنی وقتی معامله انجام شد، باید مالکیت دارایی مالی مربوطه به خریدار منتقل شود و در عین حال هم باید وجه نقد معامله به فروشنده برسد.
- در زمان فعالیت در بازار اسپات باید با بازار مربوطه آشنا باشید.
- باید استراتژی معاملاتی مشخصی را طراحی و پیادهسازی کنید.
- به دلیل نوسانات شدید بازار، باید احساسات خود را کنترل کنید.
- باید از آخرین رویدادها و اخبار بازار اطلاع داشته باشید.