همه می‌دانند که تسلط بر مسائل روانشناسی حرفه معامله‌گری کار آسانی نیست. حتی طراحی یک استراتژی معاملاتی موفق خیلی آسان‌تر از ایجاد یک ذهنیت برنده است. گفته می‌شود که موفقیت در حرفه معامله‌گری و سرمایه‌گذاری ۸۰ درصد به مسائل روانشناسی و ۲۰ درصد هم به مسائل فنی بستگی دارد. اینکه چقدر این درصدها درست هستند، اهمیتی ندارد. تقریباً همه بر این باورند که مسائل روانشناسی نقش پررنگی در موفقیت معامله‌گر دارند. خبر خوب این است که مهارت‌های مربوط به مسائل روانشناسی بازارهای مالی یادگرفتنی است. اینکه تا به امروز چه اشتباهاتی مرتکب شده‌اید و یا چقدر از بازار اطلاع دارید اهمیتی ندارد، تنها باید به این باور برسید که می‌توانید ذهنیت و رفتار یک معامله‌گر موفق و حرفه‌ای را در خود بسازید و آن را توسعه دهید. در این مقاله می‌خواهیم با موانعی که معامله‌گر را به یک فرد بازنده تبدیل می‌کنند آشنا شویم و در عین حال ذهنیت یک فرد موفق را هم ترسیم کنیم.
یاد بگیرید ریسک را بپذیرید
آیا خودتان را یک معامله‌گر ریسک‌پذیر می‌دانید؟ جواب این سؤال به متغیرهای مختلفی بستگی دارد. همه اتفاقاتی که از بچگی تا امروز تجربه کرده‌اید، در پاسخ دادن به این سؤال تأثیر می‌گذارند. درگیر شدن با یک کار ریسکی می‌تواند فرد را ریسک‌پذیر کنید. با این حال تفاوت زیادی بین ریسک‌پذیر بودن و ریسک کردن وجود دارد. بهترین معامله گران دنیا تنها ریسک نمی‌کنند، بلکه ریسک را می‌پذیرند.
آیا شما هم ریسک را قبل از ورود به آخرین معامله‌تان در بازار قبول کرده بودید؟ آیا حد ضرر (Stop Loss) معامله چیزی بود که واقعاً شما می‌خواستید قبول کنید؟ ریسک کردن با پذیرفتن ریسک تفاوت دارد. برای ریسک‌پذیر بودن، باید خود را برای ریسکی که تعیین کرده‌اید، آماده کنید و ریسک آن معامله را به جان بخرید. شما باید به عنوان معامله‌گر قبول کنید که تحلیل شما می‌تواند اشتباه باشد و تمام پولی که در آن معامله درگیر کرده‌اید را شاید از دست بدهید. قبول کردن ضرر معامله هیچ وقت برای کسی خوشایند نبوده است. اما برای داشتن یک ذهن موفق باید قبول کنیم که تحلیل می‌تواند اشتباه باشد و در فرآیند معاملات هم در برخی معاملات ضرر کنیم. اگر همیشه در تلاش باشید که از این واقعیت فرار کنید، پول بیشتری را از دست خواهید داد و ترس تمام وجود شما را فرا خواهد گرفت. معامله‌گر نباید از درگیر شدن با بازار بترسد.
یاد بگیرید مسئولیت‌پذیر باشید
هر اتفاقی که برای سرمایه شما می‌افتد، مسئولیتش با شماست. فرقی ندارد که در یک معامله ضرر کنید و یا کل حساب را به باد دهید. مهم نیست که به خاطر انتشار داده‌های NFP ضرر کرده‌اید یا به خاطر تغییرات غیرمنتظره نرخ بهره. حتی بلایای طبیعی هم نمی‌تواند بهانه‌ای برای ضرر شما باشد.
تمام بازارهای مالی دنیا بی طرف و بدون تعصب هستند. هیچ بازار مالی تعصبی در قبال تغییرات نرخ بهره یا رویدادهایی شبیه به آن ندارد. این جریانات اطلاعات است که بازار را به نوسان می‌اندازند. شاید برخی از معامله گران بر این باور باشند که بازار روند صعودی دارد و یا وارد روند نزولی شده است. بازار هیچ تعصبی نسبت به نوسانات و حرکات آینده ندارد. اما معامله‌گر همیشه چنین تعصبی دارد. حال فرض کنید معامله‌ای کرده‌اید و به ضرر ختم شده است. چطور می‌توان بازار بی طرف و بدون تعصبی را بهانه کرد؟ برای اینکه در حرفه معامله‌گری پیشرفت کنید، باید مسئولیت همه اقدامات خود را بر عهده بگیرید. در غیر این صورت وقت و انرژی شما به خاطر پیدا کردن مقصر تلف خواهد شد. این باور شما از بازار است که شما را وارد معامله می‌کند. هر وقت مسئولیت تصمیمات خود را بر عهده گرفتید، پیشرفت خوبی را در حرفه خود تجربه خواهید کرد.
ترس “در اشتباه بودن”
هیچ کس دوست ندارد که اشتباه کند. فرقی هم ندارد که معامله‌گر باشید یا برنامه‌نویس. اما اشتباه کردن بخشی از کار است. شما هیچ وقت نمی‌توانید انتظار بازدهی مستمر را داشته باشید، مگر اینکه قبول کنید که تحلیل‌های شما به هر دلیلی می‌تواند اشتباه باشد. هر چقدر هم که سیگنال معاملاتی خوب باشد، همیشه شانس باطل شدن آن وجود دارد. بدترین کاری که شما می‌توانید انجام دهید این است که هر بار که اشتباه کردید، آن را به یک مسئله شخصی و خصومت بازار با شما تعبیر کنید. بازار همیشه بی طرف و بدون تعصب است. این تعصب معامله‌گر است که او را وارد بازار می‌کند.
ترس “از دست دادن پول”
انسان تنها از مرگ یا سخنرانی در جمع نمی‌ترسد. ترس از اشتباه کردن و از دست دادن پول هم از رایج‌ترین احساسات مخرب در میان انسان‌هاست. متأسفانه برای معامله گران اتفاقاتی مثل تحلیل اشتباهی یا تحقق ریسک همیشه اتفاق می‌افتد. به همین دلیل است که حرفه معامله‌گری حرفه سختی است. بایستی توجه داشته باشید که وقتی در بازار ضرر کردید، نباید تصور کنید که بازار با شما دشمنی شخصی دارد. بایستی به ضرر این گونه نگاه کنید که زیان همان هزینه‌های انجام این کسب‌وکار است. شما باید سعی کنید درآمدهای این کسب‌وکار بیشتر از هزینه‌های آن باشد.
ترس “از دست دادن فرصت‌ها”
فرض کنید که سطح کلیدی شکسته شده و شما طبق تحلیل‌های تکنیکال منتظر پولبک به سطح شکسته شده و ورود به معامله هستید. این کار باعث می‌شود تا با نسبت ریسک به ریوارد بهتری وارد بازار شوید. اما اگر این پولبک اتفاق نیفتد چه می‌شود؟ چه حسی به شما دست می‌دهد؟ فرصتی را از دست داده‌اید؟ آیا در معامله بعدی منتظر پولبک نمی‌مانید و با شکست سطح کلیدی وارد بازار می‌شوید؟
نباید به خاطر اینکه در معامله قبلی فرصت را از دست دادید، در معامله بعدی زودتر از موعد مقرر وارد بازار شوید. این عمل به خاطر ترس از دست دادن فرصت است. در واقع با این کار به ریسک معامله بی‌توجه بوده‌اید و تنها به بازدهی احتمالی تمرکز کرده‌اید. به خاطر داشته باشید که تفاوت زیادی بین ریسک کردن و پذیرفتن ریسک وجود دارد. اگر ریسک معامله را قبول کنید، شاید هیچ وقت در ورود به معامله عجله نکنید.
ترس “از دست دادن سودهای بیشتر”
فرض کنید پین بار صعودی در جفت ارز EURUSD تشکیل شده است و این سیگنال خرید برای شما ۵۰ پیپ سود به ارمغان آورده است. اما در ادامه متوجه می‌شوید که معامله می‌توانست ۲۰۰ پیپ سود دیگر هم بدهد. ترس از دست دادن سودهای بیشتر خطرناک است. می‌تواند شما را متقاعد کند که در معامله بعدی حد سود را تغییر دهید و دورتر کنید تا سود بیشتری به دست آورید. این کار می‌تواند در نهایت باعث شود تا معاملات شما سودهای معمول و منطقی را هم از دست بدهد. راه حل غلبه بر این ترس این است که حد سود را تنها به سمت نقطه ورود به معامله حرکت دهید. یعنی حد سود را کوتاه کنید نه اینکه دورتر ببرید. اما به طور کلی بهتر است که حد سود اولیه‌ای که در نظر گرفته‌اید را نگه دارید و از تغییر حد سود خودداری کنید.
