بازار مبادلات ارز خارجی یا Forex مخفف Foreign Exchange است. همان طور که از نام آن پیداست، بازار فارکس بازاری برای خرید و فروش ارزهای خارجی است. به طور مثال شما میتوانید در بازار فارکس دلار آمریکا را با یورو مبادله کنید.
در این مقاله شما با تعریف فارکس آشنا خواهید شد. همچنین یک معامله انجام میدهید و در کنار این معامله با اصطلاحات رایج فارکس هم آشنا میشوید!
فهرست مطالب
- آشنایی با بازار فارکس (ویدیو!)
- فارکس چیست؟
- معاملات فارکس
- بروکر فارکس
- اصطلاحات بازار فارکس
- جفت ارز در بازار فارکس
- حجم معامله در بازار فارکس
- پیپ (pip) چیست؟
- اهرم یا لوریج (Leverage) چیست؟
- آیا فارکس سودآور است؟
- ورود به فارکس
- آموزش صفر تا صد فارکس! (ویدیو)
ویدیو آشنایی با فارکس
فارکس چیست؟
بازار فارکس بزرگترین بازار مالی دنیاست. از سوی دیگر بالاترین نقد شوندگی را دارد. یعنی در هر قیمتی خریدار و فروشنده وجود دارد. حجم معاملات روزانه فارکس به چند تریلیون دلار میرسد که چندین برابر سایر بازارهای مالی دنیا مثل سهام و کالاست.
هیچ مرکز مشخصی برای مبادلات فارکس وجود ندارد. به طور مثال معاملات بازار سهام ایران در بازار سهام تهران انجام میشوند. اما مبادلات بازار فارکس مرکز فیزیکی خاصی ندارد. بازار فارکس شامل مجموعهای از شبکههای الکترونیکی است که بین بانکها، کارگزاریها، مؤسسات و معامله گران خرد در سرتاسر دنیا تشکیل شده است.
بازار فارکس یک بازار جهانی است و هر کسی میتواند در این بازار اقدام به خرید و فروش ارز کند. بازار فارکس شرایط را برای معامله ارزهای اصلی جهانی فراهم کرده است.
معاملات فارکس
همه ما با قیمت کالا و خدماتی که استفاده میکنیم آشنایی داریم. قیمت یک وعده غذا، ماشین و یا دستمزد یک کار برای ما روشن است. اما قیمت خود پول را چگونه میتوانیم محاسبه کنیم؟ یک دلار چقدر قیمت دارد؟ بازار فارکس به این سؤال پاسخ میدهد!
در بازار فارکس هر ارزی را میتوان بر اساس ارز دیگری قیمتگذاری کرد. به طور مثال قیمت یک دلار چند ین ژاپن است؟ برای یافتن پاسخ این سؤال کافی است به جفت ارز USDJPY نگاه کنیم. اگر جفت ارز USDJPY 120 باشد، به این معنی است که قیمت یک دلار بر اساس ین ژاپن برابر ۱۲۰ است. یا یک دلار به اندازه ۱۲۰ ین ژاپن میارزد.
بازار فارکس جایی است که عرضه و تقاضا قیمتها را مشخص میکند. هیچکس حتی بانکهای مرکزی توان تعیین قیمت برای ارزهای شناور را ندارند. این بازار فارکس است که بر اساس عرضه و تقاضا قیمتها را مشخص میکند.
فعالیت در بازار فارکس میتواند به سادگی خرید لیر ترکیه برای مسافرت به این کشور باشد. یعنی ریال را بفروشیم و به جای آن لیر ترکیه بخریم تا از خدمات و کالای تولید شده در کشور ترکیه استفاده کنیم. پس اگر شما یک ارز خارجی را خریداری کردید و یا به فروش رساندید، در واقع در بازار فارکس مشارکت کردهاید.
مثال بالا نشان میدهد که بازار فارکس چقدر گسترده است و تقریباً تمامی مردم دنیا در این بازار مشارکت دارند! مشارکت اکثر مردم صرفاً جهت رفع نیاز برای داشتن یک ارز خارجی است تا بتوانند یک کالای خارجی را وارد کنند و یا به مسافرت بروند. اما معامله در بازار فارکس یک موضوع پیچیدهتری است.
بروکر فارکس
خرید و فروش ارز کار سادهای است و تنها با مراجعه به بانک یا صرافی میتوان اقدام به خرید کرد. اما اگر میخواهید به یک معاملهگر فارکس تبدیل شوید، باید به بازار جهانی فارکس متصل شوید!
فارکس شبکهای از بانکها، مؤسسات و شرکتهاست که همیشه در حال خرید و فروش ارز هستند. یک معاملهگر ساده نمیتواند عضوی از این شبکه باشد! حجم معاملات در شبکهای که بازار فارکس را تشکیل داده خیلی بیشتر از توان یک شخص است. به همین دلیل برای ورود به بازار فارکس باید از یک کارگزار یا بروکر کمک بخواهید.
بروکر یا کارگزار یک حساب معاملاتی برای شما باز میکند و با نام کاربری و پسوردی که در اختیار شما قرار میدهد، دسترسی شما به بازار فارکس را هم فراهم میکند.
شما سرمایهای که برای معاملات کنار گذاشتهاید را به حسابی که در کارگزاری افتتاح کردهاید و به نام خودتان است واریز میکنید و بعد از آن به کمک کارگزاری در بازار فارکس معامله میکنید. این کار با استفاده از نرمافزار هایی مثل متاتریدر صورت میگیرد.
اصطلاحات بازار فارکس
بازار فارکس اصطلاحات خاص خود را دارد. مشهورترین آنها جفت ارز، لات، پیپ و لوریج (اهرم) هستند. به عنوان معاملهگر باید با این اصطلاحات آشنا باشید. در این بخش با یک مثال اصطلاحات رایج بازار فارکس را توضیح میدهیم.
اما پیش از بررسی اصطلاحات فارکس شما باید بدانید که در بازار فارکس به دنبال چه چیزی هستید؟ اگر معاملهگر هستید، هدف شما از خرید و فروش ارز کسب سود از نوسانات قیمتی است. یعنی یک ارزی را میخرید که فکر میکنید گران خواهد شد. و وقتیکه به اندازه کافی گران شد، همان ارز را میفروشید و سود میکنید.
یا اگر فکر میکنید که ارزی تضعیف خواهد شد، آن را میفروشید و وقتیکه به اندازه کافی ارزان شد، معامله فروش را میبندید و از تفاوت قیمتی سود میکنید.
پس در بازار فارکس دو نوع ساده معامله وجود دارد:
ارزان بخرید و گران بفروشید! (خرید از کف)
یا
گران بفروشید و ارزان بخرید! (فروش از سقف)

جفت ارز (Currency Pairs) در بازار فارکس
در بازار فارکس قیمت هر ارزی با ارز دیگری محاسبه شده است! قیمت دلار چند است؟ این سؤال شاید در ایران به این معنی باشد که قیمت یک دلار چند ریال ایران است؟ اما در بازار فارکس باید به طور مشخص اعلام کنید که قیمت دلار با چه ارزی چند است؟ قیمت یک دلار در برابر یورو چند است؟ قیمت دلار در برابر فرانک سوئیس چند است؟ یا ارزهای دیگر.
فرض کنید میخواهیم قیمت دلار در برابر فرانک سوئیس را بدانیم. یعنی قیمت یک دلار چند فرانک سوئیس است؟ در بازار فارکس برای یافتن پاسخ این سؤال باید به جفت ارز USDCHF نگاه کنید.
جفت ارز یعنی دو تا ارز!
ارز اول در جفت ارز USDCHF دلار آمریکاست که با نماد USD نمایش داده میشود. ارز دوم که ارز مظنه هم به آن میگویند، فرانک سوئیس است که با نماد CHF نمایش داده میشود.
پس جفت ارز USDCHF به ما میگوید که قیمت یک دلار چند فرانک سوئیس است؟

حجم (Volume) در بازار فارکس
در بازار فارکس قیمتها در کسری از ثانیه تغییر میکنند. در زمان نوشتن این گزارش، قیمت هر یک دلار آمریکا بر اساس فرانک سوئیس برابر بود با ۰٫۹۵۸۷٫ یعنی با یک دلار آمریکا میتوان ۰٫۹۵۸۷ فرانک سوئیس خرید.
حال فرض کنید که شما ۱۰۰۰ دلار پول دارید و میخواهید این ۱۰۰۰ دلار را به فرانک سوئیس تبدیل کنید. یعنی به اندازه ۱۰۰۰ دلار، فرانک سوئیس خریداری کنید. برای این کار باید این گونه عمل کنید:
اول، قیمت کنید!
سؤال: قیمت هر یک دلار چند فرانک سوئیس است؟
پاسخ: جفت ارز USDCHF چند است؟ در زمان نوشتن این گزارش ۰٫۹۵۸۷ است.
دوم، حساب کنید!
سؤال: با هزار دلار چند فرانک سوئیس میتوان خرید؟
پاسخ: اگر یک دلار برابر ۰٫۹۵۸۷ باشد، ۱۰۰۰ دلار هم میشود، هزار دلار ضرب در ۰٫۹۵۸۷٫ پس با هزار دلار میتوانید ۹۵۸٫۷ فرانک سوئیس خریداری کنید.
حجم در معاملات فارکس را این گونه به دست میآورند!
حجم این خرید چند دلار بوده است؟ یا حجم این خرید چند فرانک سوئیس بوده است؟ خیلی ساده است، حجم معامله بر اساس دلار برابر ۱۰۰۰ دلار و حجم خرید بر اساس فرانک سوئیس برابر ۹۵۸٫۷ فرانک.
همان طور که ملاحظه میکنید، برای یک معامله دو نوع حجم تعریف میشود.
در بازار فارکس جفت ارزهای زیادی وجود دارند. باید یک استانداردی باشد که محاسبه حجم را ساده و آسان کند!
برای راحتی کار از اصطلاحی به نام لات استفاده میکنیم. لات یا Lot برابر با ۱۰۰ هزار واحد از ارز اول است. لات واحد حجم در معاملات فارکس است. به طور مثال شاید معاملهگری بگوید که دو لات زدم! یعنی دو لات از یک جفت ارز را معامله کرده است. یا همان ۲۰۰ هزار واحد!
در معامله بالا، خرید روی جفت ارز USDCHF بوده است. ارز اول این جفت ارز USD است. پس حجم معامله بر اساس دلار است، اما برای راحتی کار میگوییم که معامله بالایی ۰٫۰۱ لات یا یک صدم یک لات بوده است. یک صدم لات میشود ۱۰۰ هزار تقسیم بر ۱۰۰ که میشود ۱۰۰۰!
استفاده از اصطلاح لات به ما کمک میکند تا خیلی ساده حجم معاملات را مشخص کنیم.
حال فرض کنید میخواهیم یورو بخریم.
اول، قیمت کنید!
سؤال: قیمت یک یورو چند دلار آمریکاست؟
پاسخ: به جفت ارز EURUSD نگاه میکنیم. مثال ۱٫۰۱ دلار است. یعنی با یک یورو میتوان ۱٫۰۱ دلار خریداری کرد! پس قیمت یک یورو برابر ۱٫۰۱ دلار است.
دوم، حساب کنید!
سؤال: با ۱۰ هزار یورو چند دلار میتوان خرید؟
پاسخ: خیلی ساده ۱۰ هزار یورو را به قیمت EURUSD ضرب میکنیم. پس با ۱۰ هزار یورو میتوان ۱۰۱۰۰ دلار خریداری کرد!
حجم این معامله چقدر است؟
در این معامله ما ۱۰ هزار یورو یا ۱۰ هزار واحد از جفت ارز EURUSD را معامله کردهایم. در بالا هم گفتیم که حجم معاملات بر اساس ارز اول جفت ارز EURUSD محاسبه میشود. پس حجم این معامله ۱۰ هزار یورو بوده است.
اگر بخواهیم به زبان فارکس آن را اعلام کنیم، حجم معامله برابر است با ۰٫۱ لات! هر لات ۱۰۰ هزار واحد بود، یک دهم ۱۰۰ هزار هم میشود، ۱۰ هزار!
پس به خاطر داشته باشید، مهم نیست که شما چقدر پول دارید! یا واحد پولی که دارید چیست! زمانی که از حجم حرف میزنیم منظورمان لات است و لات هم برابر ۱۰۰ هزار واحد از ارز اول جفت ارز است!

پیپ (pip) چیست؟
پیپ خیلی ساده برابر با ۰٫۰۰۰۱ است! برای تمامی ارزهای اصلی در بازار هر پیپ برابر ۰٫۰۰۰۱ است. در این میان تنها ین ژاپن استثناست! هر پیپ در جفت ارزهایی که یک طرف آنها ین ژاپن است، به صورت ۰٫۰۱ تعریف شده است.

اما پیپ به چه دردی میخورد؟
فرض کنید شخصی میخواهد در فارکس معامله کند. قیمت را پرسیده، حجم را هم مشخص کرده است. اما کی معامله را خواهد بست؟
قیمت چقدر باید تغییر کند تا معاملهگر از معامله خارج شود؟
پیپ واحدی برای اندازهگیری فاصله قیمت است! به جای اینکه از ارزهای دیگر برای گران یا ارزان شدن قیمتها استفاده کنیم، از پیپ استفاده میکنیم. یورو چند سنت دلار آمریکا ارزان شده است، کاملاً قابل درک است. اما به جای اینکه بگوییم هر یورو به اندازه ۰٫۱ سنت آمریکا ارزان شده، میگوییم جفت ارز EURUSD ده پیپ تضعیف شده است! به طور مثال قیمت EURUSD از ۱٫۰۱۰۰ به ۱٫۰۰۹۰ رسیده است.
یک مثال از یک معامله فرضی فارکس:
فرض کنید که شما یک معاملهگر تازهکار هستید و میخواهید از سیگنال زیر استفاده کنید:
جفت ارز GBPUSD
خرید از محدوده ۱٫۲۵
حد ضرر: ۲۰ پیپ
حد سود: ۵۰ پیپ
حال فرض کنید شما از ۱٫۲۵ وارد معامله خرید GBPUSD میشوید. خرید GBPUSD یعنی فروش دلار آمریکا و خرید پوند انگلیس (ارز اول).
اگر معامله ۲۰ پیپ وارد ضرر شود، شما معامله را میبندید. یعنی اگر قیمت GBPUSD به ۱٫۲۴۸۰ سقوط کند، شما معامله را میبندید.
اگر معامله ۵۰ پیپ سود کرد، شما معامله را میبندید. یعنی اگر قیمت GBPUSD از ۱٫۲۵ به ۱٫۲۵۵۰ رسید، شما معامله را در سود میبندید.
اهرم یا لوریج (Leverage) چیست؟
بازار فارکس پر نوسانترین بازار مالی دنیاست! در کسری از ثانیه قیمتها تغییر میکنند! اما اندازه این نوسانات شاید در یک هفته یا حتی ماه به ۲ درصد هم نرسد! در واقع این بازار تنها برای معامله گران فارکس پر نوسان است و برای سایرین بازار آرامی است!
اما چرا بازار فارکس برای معامله گران آن بسیار پر نوسان است!
نوسان یک یا دو درصدی نمیتواند سودآوری قابلتوجهی داشته باشد. باید یک راهی باشد که بتوان این نوسانات را به سودهای قابلقبول رساند. برای این کار تمامی کارگزاریهای فارکس به مشتریان خود که همان معامله گران فارکس هستند، اعتبار یا قرض میدهند!
در بازار فارکس به این اعتبار یا وام، اهرم میگویند. اهرم یا لوریج نشان میدهد که شما با یک دلار از پولتان چقدر قدرت خرید دارید! یک دلار در دنیای بدون اهرم، به اندازه یک دلار قدرت خرید دارد. اما وقتی کارگزاری به شما اهرم یک به صد میدهد، یعنی با هر یک دلار میتوانید ۱۰۰ دلار خرید یا فروش کنید!

در افتتاح حساب معاملاتی هم همیشه سطح لوریج یا اهرم را باید انتخاب کنید. اهرم میتواند یک به یک باشد. یعنی با یک دلار تنها میتوانید به اندازه یک دلار خرید و فروش کنید. یا اهرم را به یک به ۵۰ افزایش دهید. یعنی با یک دلار به اندازه ۵۰ دلار خرید و فروش کنید.
اگر شما یک حساب واقعی یا آزمایشی افتتاح کنید و اهرم آن یک به ۱۰۰ باشد، هر پولی که به این حساب واریز کنید، قدرت خرید آن ۱۰۰ برابر خواهد شد. یعنی اگر حساب بروکر خود را ۱۰۰۰ دلار شارژ کنید، میتوانید به اندازه ۱۰۰ هزار دلار خرید و فروش کنید!
حال فرض کنید شما ۱۰۰۰ دلار پول دارید، اگر با این ۱۰۰۰ دلار معامله کنید و اهرمی در کار نباشد و بازار هم به اندازه نیم درصد تغییر کند، پول شما بین ۹۵۰ تا ۱۰۵۰ دلار تغییر خواهد کرد. نیم درصد ۱۰۰۰ دلار میشود ۵۰ دلار! اما اگر اهرمی که استفاده میکنید یک به صد باشد، با ۱۰۰۰ دلار میتوانید یک لات معامله کنید! نیم درصد ۱۰۰ هزار دلار میشود ۵ هزار دلار! ۵ هزار دلار ۵ برابر سرمایه اولیه خواهد بود!
آیا فارکس سودآور است؟
اکنون که با یک معامله ساده فارکس آشنا شدهاید، بهتر میتوانید در رابطه با سودآور بودن سرمایهگذاری و معامله در بازار فارکس تصمیم بگیرد.
به نمودار زیر نگاه کنید. این یکی از نمودارهایی است که در بازار فارکس با آن مواجه خواهید شد. این تصویر، نمودار XAUUSD یا اونس طلا به دلار آمریکاست.

سعی نکنید خودتان را با جزئیات نمودار درگیر کنید. هدف ما از بررسی این نمودار پاسخ دادن به این سؤال است که آیا فارکس سودآور است یا خیر؟
هدف هر معاملهگری در بازار فارکس ورود به معاملهای است که سود خوبی برای او به ارمغان بیاورد. برای رسیدن به این هدف باید بتواند بازار را تحلیل کند، سیگنال یابی کند و معامله را مدیریت کند.
اگر معاملهگری میتوانست از محدوده ۱۹۳۰ دلاری وارد معامله شود و در محدوده ۱۹۸۰ دلاری معامله را ببندد چقدر سود میکرد؟
اگر معاملهگر وارد معامله فروش میشد، با ضرر زیادی از معامله خارج میشد!
اگر معاملهگر وارد معامله خرید میشد و سیگنال یابی و تحلیل او درست بود، میتوانست در هر اونس طلا ۵۰ دلار سود کند. به نظر ساده میرسد. اما رسیدن به چنین مرحلهای کار هر کسی نیست! همین معامله ساده نیازمند دانش، تجربه و قدرت تصمیمگیری بالایی است!
حال اگر شما به همین درجه از مهارت برسید و یک لات یا ۱۰۰ اونس طلا را معامله کنید، در همین معامله به تنهایی ۵۰۰۰ دلار سود میکردید. اگر سرمایه کمی داشتید و حجم معامله ۰٫۱ لات انتخاب میکردید، میتوانستید با ۱۰ اونس طلا معامله کنید. یعنی سود این معامله میشد ۵۰۰ دلار. اگر تنها یک اونس طلا معامله میکردید هم سود شما میشد ۵۰ دلار. در اینجا هزینههای جانبی معامله در نظر گرفته نشدهاند.
بازار فارکس سودآور است، به شرطی که بتوانید خودتان را به این مرحله برسانید!
ورود به فارکس
اگر به تجارت و سرمایه گذاری در بورس های بین المللی از جمله فارکس، اونس طلای جهانی و نفت خام علاقه مند هستید و این نکته را دریافته اید که این سرمایه گذاری می تواند برای شما سودآور باشد، ایران بورس آنلاین تمامی خدمات مورد نیاز از جمله، افتتاح حساب و شارژ و برداشت ریالی را به شما ارائه خواهد کرد و از گام اول همراه شما خواهد بود.
تیم پشتیبانی ایران بورس آنلاین شش روز هفته (یکشنبه الی جمعه) از ساعت ۹:۳۰ الی ۱۸:۳۰ آماده ارائه هرگونه مشاوره و پاسخ به سوالات شماست. سوالات خود را حتما با ما مطرح کنید. تیم کارشناسان ایران بورس آنلاین با کمال میل پاسخگوی شما خواهد بود.
آموزش صفر تا صد فارکس!
در ایران بورس آنلاین میتوانید بسته به سطح دانش و تجربه خود از مطالب تحلیلی و آموزشی بهره ببرید.
اگر تازهکار هستید میتوانید از دوره آموزشی صفر تا صد فارکس نیز استفاده کنید. این دوره برای افراد مبتدی توصیه میشود. با این حال اگر تازهکار نیستید باز هم میتوانید از این دوره آموزشی رایگان و صفر تا صد فارکس چیزهای جدیدی یاد بگیرید.
آموزش رایگان فارکس! (ویدیو)
پکیج صفر تا صد آموزش فارکس! (ویدیو)
مدرسه آموزش فارکس
بیشتر بخوانید: